|
باسمه تعالی
«فصل کرامت و تقوی»
در نظام آفرینش، عالم طبيعت و مجموعۀ آسمان‌ها و زمين، هم دارای ظاهر و هم دارای باطن هستند. خداى سبحان، آخرت را در برابر ظاهر، كه دنيا است، معرفى مى‌كند، و مى‌فرمايد: "عده‌اى فقط ظاهر دنيا را مى‌دانند و از آخرت غافل‌اند."(1) از این‌جا معلوم مى‌شود که جهان آخرت، باطن دنيا است.
اما همان‌طورى كه دنيا ظاهر است و باطنى دارد، هر چه در دنيا است نیز ظاهر و باطنى دارد. حتی عباداتى هم كه دین براى ما در دنيا تنظيم كرده، ظاهرى دارد كه به نام احكام و آداب عبادى است، و باطنى هم دارد كه به نام اسرار عبادات است. قرآن كريم، ھم ما را به ظواھر عبادات دعوت كرده‌است، و ھم ما را به اسرار برخی عبادات آشنا فرموده‌است.
در خصوص روزه، خداوند در قرآن کریم ظاهر آن را با مشخص کردن اصل روزه گرفتن و ماه و ساعت شروع و ختم روزه و خصوصیات آن تبیین نموده و فرموده‌است: "اگر كسى شاھد ماه مبارك رمضان بود بايد روزه بگیرد."(2) همچنین در جاى ديگر فرموده‌است: "روزه را تا شب ادامه دهید."(3)، و آغاز روزه را ھم به اين صورت بیان کرده‌است: "(زمانی که) سفيدی شفق از سياهي شب برايتان مشخص شود."(4)
اما خداوند در قرآن، سرّ روزه گرفتن را ھم فرموده‌است: "[روزه بگیريد[ براى اينكه تقوى پیدا كنید."(5) انسان روزه‌دار با تحمّل گرسنگی و تشنگی و چشم‌پوشی از لذّت جنسی، روح خودش را تلطیف می‌کند و از این طریق ارادۀ انسان قوی و امیال و غرائز او تعدیل می‌شود. در اثر این تقوی است که انسان زمام نفس را در اختیار داشته و بر هوس‌ها و شهوات خود مسلّط می‌گردد. قرآن کریم هم تقوى را مدار كرامت مى‌داند و می‌فرماید: "باکرامت‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست."(6) پس باطن روزه گرفتن، انسان را دارای کرامت مى‌كند، و انسان باکرامت گناه نمى‌كند، چراکه با كرامت او سازگار نیست .
اگر روزه براى اين است كه انسان به تقوى برسد، انسان باتقوی دو درجه دارد: درجۀ اول همان است که شخص از سحر تا افطار امساك مى‌كند. این تلاشى است كه در قیامت انسان را وارد بھشتی می‌کند که "نهرها از زیر آن جاری است."(7)، یعنی همان بهشتى كه در آن نعمت‌هاى فراوان ظاهری موجود است. اما وقتى انسان روزه گرفت و به روزه علاقه پیدا كرد و به آن دل بست، آنگاه كم‌كم به باطن روزه پى مى‌برد و به درجۀ بالای تقوی می‌رسد. این درجۀ بالا که همان سرّ روزه است، لقاء حق و دیدار پروردگار است. در حدیثی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) آمده‌است که خداى سبحان می‌فرماید: "روزه برای من است و من خودم پاداش آن را می‌دهم."(8) اين تعبیر فقط دربارۀ روزه وارد شده‌است و دربارۀ سایر عبادات عنوان نشده‌است. چنین انسانی به جایی می‌رسد که خداوند به فرشتگان نمی‌گوید او را به بهشت ببرید، بلکه خود به چنین انسان‌هایی می‌فرماید: "پس در بین بندگانم درآی و در بهشت (ویژه)ام وارد شو."(9) اینان هستند که در بهشت "در جایگاهی راستین نزد فرمانروایی مقتدر"(10) جای می‌گیرند، و رسیدن به این مقام سر و باطن روزه است.
(برگرفته از "اسرار عبادات"، اثر آیت الله جوادی آملی (با تغییرات و اضافات جزئی))
سایت رشد، حلول
ماه مبارک رمضان،
ماه صبر و استقامت، بهار رحمت و مغفرت و هنگامه تقوی و کرامت
را به شما دوست گرامی تبریک و تهنیت می‌گوید.
پایگاه اسلامی - شیعی رشد
پاورقی‌ها:
1- "يعلمون ظاهرا من الحياة الدنيا وهم عن الآخرة هم غافلون" (سوره روم، آیه 7)
2- "...فمن شهد منكم الشهر فليصمه..." (سوره بقره، آیه 185)
3- "...ثم اتموا الصيام الى الليل..." (سوره بقره، آیه 187)
4- "...حتى يتبين لكم الخيط الابيض من الخيط الاسود من الفجر..." (سوره بقره، آیه 187)
5- "یا ایها الذین امنوا کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون" (سوره بقره، آیه 183)
6- "...ان اکرمکم عند الله اتقـکم..." (سوره حجرات، آیه 13)
7- "...جنات تجری من تحتها الانهار..." (سوره آل عمران، آیه 195)
8- "الصوم لی و انا اجزی به" (من لا یحضره الفقیه، جلد 2، صفحه 75)
9- "فادخلی فی عبادی وادخلی جنتی" (سوره فجر، آیه 28)
10- "فی مقعد صدق عند ملیک مقتدر" (سوره قمر، آیه 55)
|
