باسمه ‏تعالي

« پرسشي براي آيندگان! »

ما شيعيان اماميه، دو حادثه‏ي تاريخي- مذهبي داريم كه هميشه و همه ساله ذكر و ياد آن دو را تجديد مي‏كنيم و البته بايسته نيز چنين است كه با منتهاي توان خود در زنده نگاه‏داشتن آن دو حادثه كوشا باشيم. اين دو حادثه، يكي واقعه‏ي عاشورا و شهادت امام حسين (عليه ‏السلام)  و ديگري ايام شهادت جانگداز حضرت صديقه‏ي كبري‏(سلام‏ الله‏ عليها) است.

شايد در ذهن كساني كه آشنايي كافي با معارف و اعتقادات شيعه ندارند، اين توهم پيش بيايد كه تجديد خاطره‏ي حوادث غم‏انگيز گذشته‏ي تاريخ چه ضرورت و فايده‏اي دارد؟ چه بسا كه سبب توليد تفرقه و اختلاف و تشتت در ميان امت اسلامي گردد.

در پاسخ به اين توهم مي‏گوييم: اگر آن حوادث و وقايع گذشته فقط جنبه‏ي تاريخي داشته باشند، البته تجديد خاطره‏ي آن‏ها نه ضرورتي دارد و نه فايده‏ي مهمي به دنبال خواهد داشت. اما اگر آن وقايع با عقايد مذهبي ارتباط داشته باشند چه؟ اگر  مردمي بر اساس آن حوادث و وقايع، اعتقاداتي به دست آورده باشند، تكليف چيست؟ آن هم اعتقاداتي كه براي آنان جنبه‏ي اساسي داشته و در زندگي دنيوي و نيز كسب سعادت اخروي آنان اثر مستقيم دارد. از همين‏روست كه تحقيق و تتبع در تاريخ دو گروهي كه در پانزده قرن قبل در رأس امت اسلامي قرار گرفتند و مكاتب "امامت" و "خلافت" را ايجاد كرده و خود را مرجع ديني امت معرفي كرده‏اند، به حكم عقل براي انسان حق‏طلب و دين‏خواه ضروري و لازم مي‏شود و در زمره‏ي واجبات عقلي قرار مي‏گيرد. قرآن كريم نيز در اين باره مي‏فرمايد:

«... پس آيا آن كس كه هدايت به سوي حق مي‏كند شايسته‏ و سزاوار پيروي كردن است، يا او كه خويش نيز نيازمند هدايت است ( تا راهنمايي نشود، راه نمي‏يابد)؟ پس شما را چه شده است؟! چگونه داوري مي‏كنيد؟»⁽¹⁾

از سوي ديگر بررسي فرمايشات و توصيه‏هاي به جا مانده از شخص رسول اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم)، نشان‏ مي‏دهد كه رعايت حقوق اهل‏بيت پيامبر در ميان مجموعه‏ي سخنان ايشان جايگاه والايي دارد و در نتيجه مي‏توان گفت كه مهرورزي به اهل بيت(عليهم السلام) به عنوان بارزترين مصداق رعايت حقوق ايشان، از اهميت بي‏نظيري برخوردار است. توصيه‏هاي اكيد رسول خدا(صلي الله عليه و آله و سلم) به رعايت حقوق اهل بيت(عليهم السلام) از يك سو و احاديث متواتري كه حاكي از منزلت والاي مهرورزي به اهل بيت(عليهم السلام) است از سويي ديگر، سبب شده است تا محبت و مودت به آن بزرگواران مورد توجه ويژه‏‏ي پيروان راستين اسلام قرار گيرد. پيامبر اكرم (صلي ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله ‏و سلم) در آخرين توصيه‏هاي خود ادامه‏ي روش و مشي خود درباره‏ي اهل بيت(عليهم السلام) را به ديگران توصيه كردند.(2) ايشان در جايي ديگر بهترين فرد امت را پس از خود، بهترين‏شان براي اهل بيت(عليهم السلام) عنوان كردند (3) و در حديث معروف ثقلين، عترت و قرآن را دو شي گرانبهاء، همسنگ و جدايي‏ناپذير قلمداد كردند و نسبت به رعايت توامان هر دو  توصيه‏ي اكيد فرمودند.(4)

اما در اين ميان نيز فاطمه زهرا(عليها السلام) جايگاه ويژه اي دارد. اين حديث به طور متواتر از طريق شيعه و اهل سنت نقل شده است كه پيامبر اسلام(صلي الله عليه و آله و سلم) درباره‏ي حضرت زهرا(عليها السلام) فرمودند: « فاطمه بزرگ و بانوي زنان جهانيان است.»⁽⁵⁾ و يا آنكه درباره‏ي قرب به حق تعالي و تقرب در پيشگاه حضرت باري فرمودند:« يا فاطمه، به راستي كه خداي تعالي به خاطر خشم تو خشم مي‏كند و براي رضا و خشنودي تو خشنود و راضي مي‏گردد.»⁽⁶⁾ و شدت علاقه‏ي آن حضرت به ايشان در حدي بود كه بارها مي‏فرمودند: « فاطمه، پاره‏ي تن من است»⁽⁷⁾ و در برخي از منابع جمله‏ي ذيل نيز افزوده شده است كه فرمودند: « و او  همان جان و دل من است كه در سينه‏ام قرار دارد و نيز نور چشم و ميوه‏ي دل من است.»⁽⁸⁾ همچنين رسول اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) به طور ويژه‏اي نسبت به رعايت و احترام به شخص حضرت زهرا(عليها السلام) سفارش فرموده‏ بودند و اين موضوع را از طريق رفتار(9)، گفتار و القابي(10) كه به ايشان اختصاص داده بودند، براي همگان به نمايش گذاشتند.

از همين روست كه علما و مورخين همگي بر اين مطلب اتفاق نظر دارند كه يكي از مصاديق بارز مهرورزي به اهل بيت(عليهم السلام)، مهرورزي به حضرت فاطمه (سلام‏الله‏عليها) است و اين نه سخن شيعه كه مفسران بزرگ اهل سنت نيز در ذيل آيه‏ي 23 سوره‏ي شوري(11) به آن اشاره مي‏كنند و ايشان را مصداق لفظ "آل" مي‏دانند. (12)

حال ممكن است در بعضي از اذهان اين سئوال مطرح شود كه آيا به راستي حضرت فاطمه سلام‏الله‏عليها، پس از رحلت رسول خدا(صلي الله عليه و آله و سلم)، از طرف دستگاه حاكم مورد ايذاء و ستم قرار گرفته است؟ جواب اين سئوال در رجوع به كتب معتبر تاريخي كه از مورخان شيعه و سني به جاي مانده و در آن اتفاقات پس از رحلت پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) بيان شده است، قابل دستيابي است. مطالعه‏ي اين كتب روشن مي‏كند آن حضرت در تمام مدت عمر كوتاه خود پس از رسول الله‏ (صلي‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله‏ و سلم) ، پيوسته از ظلم و ستم‏هاي متصديان امر حكومت گله‏مند و آزرده خاطر بوده‏اند تا آنجا كه فرموده‏اند: «آن‏چنان مصائب گوناگون بر من فروريخت كه اگر بر روزهاي روشن ريخت مي‏شد، به شب‏هاي تار بدل مي‏گرديدند.»⁽13) و يا در پاسخ ام ‏سلمه كه جوياي حال ايشان شده بود، به صراحت فقدان پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) و ظلم به وصي‏ ايشان را مايه‏ي ناراحتي خود اعلام كردند و نفاق در دين و انتقام‏جويي نسبت به افتخارات حضرت علي (عليه‏السلام) را عامل اين حوادث برشمردند.(14) همچنين نگاهي كوتاه و گذرا به خطابه‏ي آتشين و پر سوز و گداز آن حضرت در مسجد و در مجمع عمومي مهاجرين و انصار، نشان مي‏دهد كه ايشان رئيس حكومت را چگونه به صحنه‏ي محاكمه مي‏كشند و انحراف و نادرستي رفتار آنان را به همگان نشان مي‏دهند.

و سرانجام پس از آنكه ظالمان را بر اريكه‏ي قدرت و مردمان را بي اعتنا نسبت به انحراف در مسير دين مي‏بينند، به نشانه‏ي اعتراض و براي ابلاغ آزردگي خويش به تاريخ، به حضرت علي (عليه‏السلام) وصيت مي‏كنند كه تمام مراسم كفن، نماز، تشيع و دفن را مخفيانه به انجام برسانند و محل دفن‏شان را نيز از عموم پنهان سازند(15) تا تاريخ خود در اين‏باره قضاوت كند كه چرا رغم تمام توصيه‏ها و سفارشات، فرجام كار تنها يادگار پيامبر اسلام چنين شد؟⁽¹⁶⁾

3 جمادي الثاني ، سالروز شهادت مظلومانه

اسوه تمام عیار مکارم و قـله رفیع فضائل ، دخت رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم)،

حضرت فاطمه زهرا (سلام ‏الله ‏عليها)،

بر تمام دوستداران خاندان نبوت تسليت باد.

به همين مناسبت از شما را دعوت به شنیدن فایلی صوتی می کند. به این منظور می توانید اينجا را کلیک کنید.

پايگاه اسلامی شيعی رشد  

پاورقي‏ها:

1.       "...ا فمن يهدي الى الحق احق ان يتبع امن لا يهدي الا ان يهدى فما لكم كيف تحكمون" (سوره‏ي يونس، آيه‏ي 35)

2.       آخر ما تكلم به الرسول (صلي الله عليه و آله و سلم) : أخلفوني في أهل بيتي ( مجمع الزوائد، جلد 9، صفحه‏ي 163؛ صواعق المحرقه، صفحه‏ي 90 و صفحه‏ي 136)

3.       قال رسول الله (صلي‏الله ‏عليه‏ و‏ آله ‏و سلم): "خيركم خيركم لأهلي" (فيض‏القدير، جلد3، صفحه‏‏ي 497)

4.       قال رسول الله (صلي‏ الله‏ عليه ‏و ‏آله ‏و سلم): "اني تارك فيكم الثقلين كتاب الله و عترتي اهل بيتي ما ان تمسكتم بهما لن تضلوا بعدي ابدا" (صحيح مسلم، جلد 7، صفحه‏ي 123، چاپ قاهره، سال 1334 ه.ق.)

5.       قال رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلم): "فاطمة سيدة نساء العالمين" ( فضائل الخمسة من الصحاح الستة، جلد3- احقاق‏الحق، جلد 10و بحارالانوار جلد43.)

6.       قال رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلم) : " يا فاطمة إن الله ليغضب لغضبك و يرضي لرضاك" (ذخاير العقبي، صفحه‏ي 39-  مستدرك حاكم، جلد 3، صفحه‏ي 153- اسدالغابه، جلد5، صفحه‏ي 522- حارالانوار، جلد 43، صفحه‏ي 19 به بعد)

7.       قال رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلم) : " فاطمة بضعة مني" ( صحيح مسلم، جلد 7، صفحه‏ي 140- صحيح ترمذي، جلد 2، صفحه‏ي 319 - مستدرك حاكم، جلد 3، صفحه‏ي 153)

8.       "و هي قلبي الذي بين جنبي و هي نور عيني و ثمرة فؤادي" (بحارالانوار، جلد 43، صصفحات 24 و 80)

9.       رفتارهاي حاكي از ارتباط خاص و فراتر از رابطه‏ي پدر و فرزندي ميان پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) و حضرت زهرا (سلام ‏الله ‏عليهما)، فراوان گزارش شده است. از جمله‏ي آنها مي‏توان به مورد ذيل اشاره كرد كه ابن مغازلي در صفحه‏ي 364، كتاب مناقب آورده است. پس از نزول آيه 24 سوره‏ي نور كه طي آن خداوند به مسلمانان دستور مي‏دهد تا پيامبر را با لقب و بصورتي محترمانه ياد كنند، حضرت زهرا (عليها السلام)  نيز در ملاقات با ايشان از لفظ « يا رسول‏ الله» استفاده كردند. اما پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) ضمن بوسيدن حضرت فاطمه (عليها السلام) از ايشان خواستند كه همچون گذشته با عبارت «اي پدر!» ايشان را خطاب كنند،  زيرا اين كلمه در قلب ايشان محبوب‏تر و در پيشگاه خدا پسنديده‏تر است.

10.   پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) شخصا كنيه‏ي «ام ابيها» را براي حضرت فاطمه (عليها السلام) انتخاب كردند و اين را شيعه و اهل سنت هر دو عنوان كرده‏اند. نگاه كنيد به كشف‏الغمه، جلد 2، صفحه‏ي 88 - الاصابة، جلد 4، صفحه‏ي 365، چاپ مصر. 

11.   "... قل لا اسئلكم عليه اجرا الا المودة في القربى ..."

12.   به عنوان مثال زمخشري مي‏گويد:« ترديدي نيست كه وابستگي و ارتباط فاطمه، علي، حسن و حسين (عليهم ‏‏السلام) با رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم)، شديدترين و محكم‏ترين روابط است و اين يقين مانند يقيني است كه در مورد نقل متواتر وجود دارد. بنابر اين شايسته است كه ايشان را همان آل رسول الله بدانيم.» (تفسير الكشاف، ذيل آيه‏ي 23 سوره‏ي شوري.)

13.   صبت علي مصائب لو انها صبت علي الأيام صرن لياليا

14.   بحارالانوار، جلد 43، صفحات156 و 157.

15.   بحارالانوار، جلد 43، صفحات 192، 193 و 214.

16.   در تهيه اين مناسبت نامه از : " صفير هدايت"، سلسله مباحث معارفي حضرت آيه‏الله ضياء آبادي، جزوه‏ي شماره‏ي 28- كتاب " زندگاني حضرت فاطمه (سلام‏الله‏عليها) و دختران ايشان" ، تأليف : " سيد هاشم رسولي محلاتي"  و جزوه "تا ابد اندوه"( نگاهي به دلايل سوگواري شيعيان در ايام فاطميه)، به اهتمام سيد مجتبي موسوي‏راد ، استفاده شده است .