باسمه تعالی

 «قدم‌های شوق»

روزنامۀ انگلیسی ایندیپندنت، در سال 2017 میلادی نوشت: "میلیون‌ها زائر سیاه‌پوش شیعه در حال رسیدن به شهر کربلا به منظور برزگداشت اربعین هستند؛ مراسمی که بزرگ‌ترین گردهمایی سالیانه در کرۀ زمین محسوب می‌شود. آنها مسیرهای طولانی را با پای پیاده طی کرده‌اند و در چادرهایی که در کنار مسیر نصب شده، غذا خورده و استراحت کرده‌اند. این واقعه، یک جلوه بسیار بارز از اعتقاد و همبستگی شیعیان است."⁽¹⁾

اربعین، چهلمین روز شهادت امام حسین (علیه السلام) است که به همراه یارانش، جان خود را فدای دین نمودند. شیعیان، هر ساله یاد و خاطرۀ امام حسین (علیه السلام) را زنده نگه می‌دارند و از آنجا که زیارت، یکی از راه‌های یادکردن و احیاء خاطره است، زیارت امام حسین (علیه السلام)، به‌ویژه در روز بیستم ماه صفر که اربعین (چهلم) آن حضرت است، فضیلت بسیار دارد. اهمیت این زیارت تا جایی است که در حدیثی از امام حسن عسکری (علیه السلام) به عنوان یکی از علامت‌های مؤمن شمرده شده است.⁽²⁾

اما بسیاری از افراد، مسیرهای طولانی را با پای پیاده برای زیارت اربعین طی می‌کنند. این سنّت پیاده‌روی در مسیر زیارت، از زمان ائمّه (علیهم السلام) بوده⁽³⁾ و تاکنون نیز ادامه دارد. در عراق، از سال‌ها پیش چنین رسم است که هیئت‌ها، دسته‌ها و کاروان‌هایی کوچک یا بزرگ، در ایّام خاصّی، از بصره، بغداد و عمدتاً از نجف، برای زیارت کربلا پیاده حرکت می‌کنند. خصوصا در ایّام زیارتی خاصّ مثل نیمه رجب، نیمه شعبان، ایّام عاشورا و از همه مهم‌تر اربعین، این پیاده‌روی بیشتر و پرشکوه‌تر است و اغلب، راه کنار ساحل فرات را انتخاب می‌کنند که از نجف تا کربلا حدود 80 کیلومتر است و چند روز طول می‌کشد. در این کاروان‌های زیارتی پیاده، علمای بزرگ همچون میرزای نایینی، آیت اللَّه غروی اصفهانی، آیت الله سید محسن امین، و بسیاری از علمای معاصر شرکت کرده و می‌کنند.

در توضیح اینکه چرا افراد با پای پیاده به این زیارت می‌روند، گفته‌اند: "این پیاده بودن، یا به جهت فقیر بودن زائر است که نشان می‌دهد این زیارت، برخاسته از شوق و محبّت است، یا به جهت آن است که زائر، خود را در برابر سلطان اقلیم جوانمردی و خورشید سپهر عصمت و شهادت کوچک می‌شمارد و در راه او، رنج سفر پیاده را بر خود هموار می کند و هر دو ارزش‌مند است."⁽³⁾

غیر از عشق و محبّت، که پای زائر را پیاده به مرقد امام حسین (علیه السلام) می‌کشاند و رنج سفر و خوف و خطر را به جان می‌خرد، پیاده‌روی برای زیارت سیدالشهداء (علیه السلام)، ثواب بسیار دارد و مورد تأکید پیشوایان دین است. امام صادق (علیه السلام) فرموده‌است: "هرکس به قصد زیارت امام حسین (علیه السلام)، پیاده از خانه‌اش خارج شود، خداوند در مقابل هر گام، برای او حسنه‌ای می‌نویسد و گناهی از او می‌زداید."⁽⁵⁾

ائمّه (علیهم السلام) نیز عنایت و توجه خاصی به زائرین پیاده داشته‌اند. معاویةبن وهب (از اصحاب امام صادق (علیه السلام)) می‌گوید: خدمت آن حضرت رسیدم. در محل نماز خود، در خانه‌اش نشسته بود و پس از نماز با خداوند راز و نیاز می‌کرد. از جمله (در دعا نسبت به زائران قبر حسین (علیه السلام)) می گفت: "خدایا زائران قبر حسین را بیامرز، اینان که در این راه، پول خرج می‌کنند، بدن‌های خود را در این راه، در معرض (خطر) قرار می‌دهند... خدایا! رحمت کن بر چهره‌هایی که آفتاب، رنگ آنها را تغییر داده، صورت‌هایی که متوجّه قبر اباعبداللَّه است، چشم‌هایی که به خاطر محبّت ما اشک می‌ریزد... خدایا این جان‌ها و بدن‌ها را به تو می‌سپارم، تا کنار حوض کوثر به هم برسیم..."⁽⁶⁾

(برگرفته از کتاب "فرهنگ عاشورا"، اثر "حجه الاسلام جواد محدثی" (با برخی تغییرات و اضافات))

سایت رشد، فرارسیدن اربعین حسینی،

سال‌روز گرامیداشت چهلمین روز شهادت سیّد شهیدان،

حضرت اباعبدالله الحسین (علیه السلام) و یاران گران‌قدرشان

را به تمامی مسلمانان، به خصوص شما دوست گرامی تعزیت می‌گوید.

پایگاه اسلامی - شیعی رشد

پاورقی‌ها:

1- مقاله اربعین به قلم پاتریک کاکبرن، پنجشنبه 9 نوامبر 2017

(https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/arbaeen-pilgrimage-kerbala-shia-isis-defeat-muslims-thousands-killed-middle-east-iraq-najaf-a8046621.html)

2- "علامات المؤمن خمس صلاة الاحدی و الخمسین و زیارة الاربعین و التختم فی الیمین و تعفیر الجبین و الجهر ببسم الله الرحمن الرحیم" (المزار، صفحه 53)

3- به عنوان نمونه، بیش از 20 روایت از معصومین (علیهم السلام) در خصوص فضیلت و استحباب پیاده رفتن به زیارت امام حسین (علیه السلام) رسیده است (مراجعه کنید به نورالعین فی المشی الی زیارۀ قبر الحسین، باب الاول، فی الستحباب المشی الی زیارته)

4- اکسیر العبادات فی اسرار الشهادات، صفحه 136 (چاپ سنگى)

5- قال أبوعبدالله (علیه السلام): "... إنه من خرج من منزله یرید زیاره قبر الحسین بن علی إن کان ماشیا کتب له بکل خطوه حسنه و محی عنه سیئه..." (ثواب الاعمال، صفحه 91)

6- عن معاویة ابن وهب قال: "استأذنت على أبي عبداللّٰه (عليه السّلام) فقيل لي ادخل فدخلت فوجدته في مصلاه في بيته فجلست حتى قضى صلاته فسمعته و هو يناجي ربه و هو يقول ... اغفر لي و لإخواني و لزوار قبر أبي الحسين صلوات اللّه عليه الذين أنفقوا أموالهم و أشخصوا أبدانهم ... فارحم تلك الوجوه التي غيرتها الشمس و ارحم تلك الخدود التي تقلبت على حفرة أبي عبد اللّٰه عليه السّلام و ارحم تلك الأعين التي جرت دموعها رحمة لنا ...اللهم إني أستودعك تلك الأنفس و تلك الأبدان حتى نوافيهم على الحوض يوم العطش..." (کافی، جلد 4، صفحه 582)