باسمه تعالی

«دعایی جامع در روز تجمع»

مناسبت‌های مختلف اسلامی، زمینۀ توجّه به خدای متعال و زنده‌کنندۀ یاد او در زندگی و فکر مسلمانان است و برای بسیاری از این مناسبت‌ها، اعمال و دعاهای بخصوصی، از جمله نماز، بیان شده‌است. در نخستین روز ماه شوّال، که "عید فطر" است، پس از یک ماه عبادت و روزه‌داری و به شکرانۀ این توفیق، باید نماز خواند. این نماز، در زمان حضور امام معصوم، واجب است و باید به جماعت خوانده‌شود ولی در زمان ما (زمان غیبت) مستحب است.

نماز عید فطر، با معنویت خاصّی که دارد، دل‌ها را متوجّه خدا می‌کند؛ حالت توبه و استغفار در دل‌ها ایجاد می‌سازد و مستحب است که انسان پیش از نماز عید، غسل کند، دعاهای خاصّی را بخواند، و در فضای باز و در زیر آسمان به نماز بایستد.

در حدیثی از امام رضا (علیه السلام) آمده است: "خداوند، روز فطر را بدین سبب عید قرار داد، تا مسلمانان، مجمعی داشته‌باشند که در آن روز، جمع شوند و در برابر خداوند، بخاطر منّت‌ها و نعمت‌هایش، به تمجید و تعظیم بپردازند. پس آن روز، روز عید و تجمّع و زکات و رغبت و نیایش است..."⁽¹⁾

در این حدیث شریف، فلسفۀ این نماز و عید را در محورهای زیر، بیان شده‌است:

1- اجتماع و گردهمایی

2- زکات و رسیدگی به فقرا

3- رغبت و گرایش به خدا

4- تضرّع و نالیدن به درگاه پروردگار

و اینها، هم ناظر به بعد معنوی و عرفانی این نماز و مراسم عبادی است، هم توجّه به آثار اجتماعی و فوائدی دارد که به مردم می‌رسد. مردم با پرداختِ "زکات فطره" بینوایان مستمند را به نوایی می‌رسانند و به یک لحاظ، از نظر تأمین معاش محرومان، عید فطر، "عید فقرا" محسوب می‌شود.

در قنوت نماز عید، خواندن دعای "اللهم اهل الکبریاء و العظمه..." ⁽²⁾ بهتر است. در این دعا، خدا را به عظمت، جبروت عفو و رحمت و بخشش می‌شناسیم و یاد می‌کنیم، و از او به حق و منزلت این روز بزرگ، که عید مسلمانان و مایۀ شرافت و افتخار پیامبر و خاندان اوست، درخواست می‌کنیم که بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و خاندان او (علیهم السلام) درود فرستد و ما را از خیرها و برکات خویش بهره‌مند سازد. جمله‌ای که در این دعا آمده، جامع‌ترین درخواستی است که می‌توان از خدا طلبید. از پروردگار می‌خواهیم که:

"خدایا! در هر خیر که محمّد و آل محمّد (علیهم السلام) را در این روز درآوردی، مرا نیز درآر. و از هر بدی که محمّد و آل محمّد (علیهم السلام) را در این روز، بیرون ساختی، مرا نیز خارج گردان... خدایا! من از تو بهترین چیزها را می‌طلبم که بندگان صالح تو، از تو خواسته‌اند. و به تو پناه می‌برم از هر بدی که بندگانِ مخلصت، از آن به تو پناهنده‌شده‌اند!"

(برگرفته از كتاب "پرتوی از اسرار نماز"، ‌تأليف "حجة الاسلام قرائتی")

پایگاه رشد فرارسیدن عید رغبت و نیایش و هنگامه غفران و آمرزش،

عید سعید فطر

را به همه مسلمانان، خصوصا شما دوست عزیز تبریک و تهنیت عرض می‌نماید.

پایگاه اسلامی - شیعی رشد

پاورقی‌ها:

1- "إنما جعل يوم الفطر العيد يكون للمسلمين مجتمعا يجتمعون فيه و يبرزون لله عز و جل فيمجدونه على ما من عليهم فيكون يوم عيد و يوم اجتماع و يوم فطر و يوم زكاة و يوم رغبة و يوم تضرع..." (من لا یحضره الفقیه، جلد 1، صفحه 522)

2- "اللهم أهل الكبرياء و العظمة و أهل الجود والجبروت و أهل العفو و الرحمة و أهل التقوى و المغفرة، أسألك بحقّ هذا اليوم الذي جعلته للمسلمين عيداً و لمحمدٍ صلى الله عليه وآله ذخراً و شرفاً و مزيداً أن تصلي على محمد و آل محمد و أن تدخلني في كل خيرٍ أدخلت فيه محمداً و آل محمد وأن تخرجني من كل سوء أخرجت منه محمداً و آل محمد صلواتك عليه و عليهم أجمعين، اللهم إني أسألك خير ما سألك عبادك الصالحون و أعوذ بك مما استعاذ منه عبادك الصالحون" (مصباح المتهجد، جلد 2، صفحه 654)

خداىا! اى اهل بزرگى و عظمت! و اى اهل جود و سلطنت! و اهل گذشت و رحمت! و اهل تقوا و مغفرت! از تو درخواست می‌کنم به حق این روز که براى مسلمانان عید قرار دادى، و برای محمّد (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) ذخیره و فزونى در شرف، که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستى، و مرا در هر خیری که محمّد و خاندان محمّد را وارد نمودى وارد کنى، و از هر شرّى که محمّد و خاندان محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) را بیرون آوردى مرا بیرون آورى. خدایا از تو درخواست می‌کنم، بهترین چیزى که بندگان شایسته‌ات درخواست کردند، و به تو پناه می‌آورم از آنچه بندگان شایسته ات به تو پناه بردند.